İÇİNDEKİLER

 

 

Giriţ

Terminoloji

İyi Pazarlama

Veri Madenciliği

Veri Madenciliğinin Amacı

Modelin Puanlanması

Kampanya Yönetim Programının Rolü

Müşterilerin hayatboyu karlılığının artması

Veri Madenciliği ve Kampanya Yönetim Programlarının Getirisi

 

 

 

Giriţ

Bilindiği gibi, bazı müşteriler diğerlerine göre çok daha fazla kar etmemizi sağlarlar. Burada zor olan nokta bu müşterileri milyonlarca müşteri arasından nasıl belirleyeceğimizdir. “Data Mining” (Bilgi Madenciliği) programları bu işi yapmakta kolaylık sağlarlar. Tabii bu müşterileri bulmak tek başına yeterli değildir, bu müşterilere hitap eden kampanyalar hazırlamalı ve sonra da bu kampanyaların başarılarını sorgulamalıyız. Bu iş için de “Kampanya Yönetmeni” programlarını kullanırız. Bu ödevde bu iki kavramı anlatmaya çalışacağım.

 

Terminoloji

Veri Ambarı: “Data Warehouse” Geleneksel veritabanında sadece operasyon için önemli olan bilgiler tutulmaktadır. Burada gereksiz bilgiler sistemde yavaşlığa sebep olacağı için istenmez. Veri ambarında ise operasyona önelik bilgiler dışında tarihçe bilgileri de tutulur. Genelde veri ambarına birçok sistemden bilgi aktarılır ve bütün bilgilerin bir yerde olması sağlanır. Veri Ambarları yönetime stratejik kararlar verme aşamasında yardımcı olmayı amaçlar, operasyona yönelik değildir.

Veritabanına göre pazarlama: “Database Marketing” Bilgisayar sistemlerindeki bilgilere göre müţteri kitlesi seçme ve onlara göre pazarlama stratejileri belirleme

Veri Madenciliği: “Data Mining” Veri üzerinde değişik teknikler (sinir ağı, karar ağacı ya da istatiksel) kullanılarak, müşterilerin tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi işidir.

Kampanya Yönetimi: “Campaign Management” Veri ambarı ya da pazarlama veritabanındaki bilgileri kullanarak müşterilere değişik kampanyalar sunmak ve bu kampanyaların başarısını ölçmektir.

ţteri bölümleri: “Customer Segment” Veri ambarı içinden seçilmiş, aynı özellikte davranışlar sergilemesi beklenen ya da benzer özellikleri taşıdıklarına inanılan müşteri topluluğu

Kayıp: “Attrition, churn” Bir müşteri sizinle çalışmayı kestiği zaman, o müşteriyi kaybetmiş olursunuz. Pazarlama birimleri genellikle kayıp oranını azaltmaya çalışırlar, çünkü yeni bir müşteri kazanmak, eldekini korumaktan çok daha pahalıdır.

 

İyi Pazarlama

İyi bir pazarlama yapabilmek için ilk olarak müşteri bölümlemesini doğru yapmak, gerçekten yüksek kazanç potansiyeli olan müşterileri ayırabilmek ve daha sonra da bu müşterilerin ilgisini çekebilecek kampanyalar hazırlamak gereklidir.

Doğru müşteri bülümleme yapabilmek için müşteriler hakkında birçok bilgiye ihtiyaç vardır. Müşterilerin tüketim alışkanlıklarını anlayabileceğiniz bilgileri kullanmanız gerekir. Her zaman için “ne kadar çok bilgi o kadar iyidir” felsefesi çalışmaz. Birçok bilgi arasında işe yarayacak olan küçük bir kısmını çıkarmak zordur.

 

Veri Madenciliği

Veri madenciliği, en basit anlamıyla, bir veritabanındaki ilgili modelleri otomatik olarak bulmaktır. Örneğin veriler arasında bir kalıp şöyle bir sonuca ulaştırabilir: “Evli ve bir çocuklu erkekler spor araba kullanmaya diğerlerine oranla iki kat daha fazala isteklidir.” Eğer araba pazarlama işi ile uğraşıyorsanız bu bilgi sizin için oldukça önemli olacaktır.

Bununla birlikte, veri madenciliği de sihir değildir. Yıllardır istatistikçiler veri arasında belirli kalıplar bulmak için uğraşmaktadır. Bugün veri araştırma programları istatistiksel gerçekler ve makine öğrenme teknikleri ile donatılmış olarak bilgi arasından değerli sayılabilecek kalıpları çıkarmaya çalışmaktadır. Bu programlar birçok ticari veri ambarı sistemleri ile anlaşarak bu sistemlerdeki bilgilere ulaşabilmektedir.

Geçmişte, veri madenciliği programlarının gelişmesiyle birlikte, modellerin geliştirilmesi için istatistiksel analiz yapmaya gerek kalmayacağı inanışı vardı. Fakat bir analistin buldukları otomatik hale getirilememktedir. Modellerin doğruluğunun test edilmesi için hala analistlere ihtiyacımız vardır. Ayrıca, hiçbir bilgisayar programı bir insan beyninin yaratıcılığında olamayacağı için, bilgiler arasındaki daha önceden keşfedilmemiş kalıpların bulunması için hala insana ihtiyaç vardır.

 

Veri Madenciliğinin Amacı

Veri Madenciliği, pazarlama elemanlarının müşteri davranışını anlamalarına yardımcı olur.Bu iyi anlayış sayesinde, daha iyi hedef market seçerek satış kampanyaları düzenlemek ve müşterilerin ihtiyaçlarını, beklentilerini karşılamak daha kolay olacaktır.

Eğer gerekli bilgiler veritabanında bulunuyorsa, veri madenciliği yöntemi olası bütün müşteri davranışlarını modelleyebilir. Burada önemli olan içinde bulunan duruma en uygun kalıbı bulmaktır.

Veri madenciliği çalışmasının cevaplayabileceği bazı sorular şunlardır:

Bu soruların cevapları müşterileri elimizde tutmayı, kampanyaların başarılı olmasını saglayabilir. Bu da satışları, çapraz satışları ve yatırımın geri dönüşünü artırır.

 

Modelin Puanlanması

Veri madenciliği vertabanındaki bilgileri kullanarak müşteri davranışının bir modelini oluşturur. Bu davranış müşterinin abonelikten ayrılması, çapraz satış olasılığı, ATM kartı kullanma isteği gibi davranışlar olabilir. Model tarafından yapılan tahmin puan olarak adlandırılır. Genellikle her bir kayıda, model tarafından eklenen bir sayıdır. Bu sayı o kayıttaki müşterinin hedeflenen davranışı gösterme ihtimalini belirtir. Örneğin eğer soru müşterinin ayrılma olasılığı ise, yüksek bir puan, müşterinin büyük olasılıkla kaybedileceğini bildirir. Hedef müşteriler belirlenirken bu puanlara göre seçim yapılır.

 

Kampanya Yönetim Programının Rolü

Veritabanı pazarlama programları firmaların zamanında, etkili bir şekilde müşterilerine kampanyaları duyurmayı amaçlar. Kampanya Yönetim programları ise bu olayı biraz daha ilerilere götürür. Müşteri ile olan ilişkileri birçok kanaldan takip eder. Bu kanallar direk posta, elektronik posta, telefon, fax, internet sayfası olabilir.

Bu programlar sayesinde firmalar, onlarca ayrı kampanyayı planlar, kontrol eder, düzenler. Günlük kampanyalar hazırlayabilir. Ayrıca müşterinin yaptığı davranışlara göre otomatik olarak kampanyalar hazırlayabilirler.

 

Müşterilerin hayatboyu karlılığının artması

Mesela bir banka müţterisinin, hesabını sadece para çekmek için kullandığını varsayalım. Hesabına para yattıktan hemen sonra parayı borsaya ya da başka hesaplara aktarıyor olabilir. Bu da banka için bir kayıp oluşturmaktadır.

Bu tip müţterileri elimizde tutmak için, Kampanya Yönetim Programı yardımıyla, hesabındaki para miktarı belirli bir miktarı geçen müşteriler anında belirlenir ve o müşterilere E-Mail, telefon yoluyla ulaşıp yeni teklifler götürülebilir. Bu sayede müşteriler bankanın diğer ürünlerini de kullanmak yolunu seçebilirler.

Ayrıca, gelen cevapların değerlenmesi ile, kampanya yönetim programları sürmekte olan kampanyaların ne kadr başarılı olduklarını belirleyebilir ve kar getirmeyen kampanyaların kaldırılmasını sağlayabilir.

 

Veri Madenciliği ve Kampanya Yönetim Programlarının Getirisi

Veri madenciliği yoluyla seçilen hedef müşterilerin getirisi rastgele yapılan seçimlerden daha iyi olmaktadır. Bu farkın fazla olması modelin gerçek datayı iyi yansıttığını gösterir. Aşağıdaki örnekte kampanya büyüklüğüne göre olası kazançları bulabilirsiniz. Bu tablo hazırlanırken kullanılan bilgiler şunlardır:

Veritabanı kayıt sayısı: 2.000.000

Mümkün olan en yüksek katılım: 40.000

Bir müşteriye ulaşma masrafı: $1,00

Bir müţterinin getirisi: $40,00

Buradan görülebileceği gibi, bütün müşterilere ulaşmak kesin olarak kayıp ile sonuçlanmaktadır. Rastgele seçim ile belirlenen hedeflerde de sonuç zarar oluyor. Ama veri madenciliği ile yapılan seçimlerde, küçük kampanyalar ile büyük kazançlar elde edilebilir olduğu gözüküyor.

Kampanya

 

Rastgele Seçim

Hedeflenmiţ Seçim

Boyu

Masraf

Cevap

Gelir

Net

Cevap

Gelir

Net

100.000

$100.000

2.000

$80.000

-20.000

4.000

$160.000

60.000

400.000

$400.000

8.000

$320.000

-80.000

30.000

$1.200.000

800.000

1.000.000

$1.000.000

20.000

$800.000

-200.000

35.000

$1.400.000

400.000

2.000.000

$2.000.000

40.000

$1.600.000

-400.000

40.000

$1.600.000

-400.000